diff --git a/README.md b/README.md index 585214c8..e1c8e5ab 100644 --- a/README.md +++ b/README.md @@ -9,6 +9,7 @@ Popular algorithms explained in simple language with examples and links to their ## Languages +- [Uzbek](./uz) - [Brazilian Portuguese](./pt-br) - [English](./en) - [French](./fr) diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/Arifmetik progressiya.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/Arifmetik progressiya.md new file mode 100644 index 00000000..ea04d925 --- /dev/null +++ b/uz/Boshlang'ich Matematika/Arifmetik progressiya.md @@ -0,0 +1,41 @@ +# Arifmetik Progressiya + +**Arifmetik progressiya** – ikkinchisidan boshlab har bir son oʻzidan oldingi songa shu qator uchun oʻzgarmas bir son **d** (progressiya ayirmasi)ni qoʻshishdan hosil boʻladigan sonlar qatori. +Masalan, 2, 4, 6, 8, 10 sonlar qatori Arifmetik progressiyadir. Chunki, bu qatordagi har bir son oldingisidan bir xilga, 2ga farq qiladi. +

+ +

+ +**Arifmetik Progressiyada:** + +1. Arifmetik Progressiyaning birinchi elementi uning `birinchi hadi` deyiladi. +2. hadlari orasidagi farqi esa Arifmetik Progressiyaning `ayirmasi` deyiladi. +3. Arifmetik Progressiyaning o'suvchi yoki kamayuvchi bo'lishini uning `ayirmasi` ifodalayadi. Agar Arifmetik Progressiya `ayirmasi` musbat bo'lsa (`d>0`), `o'suvchi` agarda manfiy bo'lsa (`d<0`), kamayuvchi bo'ladi. + +**Arifmetik Progressiyaning `n`chi hadini topish:** + +a1 - birinchi hadi va `d` esa arifmetik progressiya ayirmasi. Shulardan kelib chiqqan holatda umumiy formula quyidagicha bo'ladi: +

+ +

+ +**Arifmetik Progressiyaning birinchi `n`ta hadini yig'indisini topish:** + +

+ +

+ +**Arifmetik Progressiyaga oid masalalarni yechishni umumiy formulalari:** + + Agar a1 - birinchi xadi va uning ayirmasi - `d` bo'lsa: +- **an** = a1 + (n-1)*d. +- **Arifmetik o'rtanchasini topish:** Sn / n. +- **Dastlabki `n`tasini yig'indisi** `S = 0.5 n [ 2a + (n-1) d ]`. + +# Manba + +- [Arifmetik Progressiya](https://uz.khanacademy.org/math/algebra/sequences/introduction-to-arithmetic-squences/a/using-formulas-of-arithmetic-sequences) + +# YouTube + +- [Video materialga bog'ich](https://youtu.be/UVDpqDlBhyE) diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/Eng katta sonni topish.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/Eng katta sonni topish.md new file mode 100644 index 00000000..e69de29b diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/Fibonachi sonlari.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/Fibonachi sonlari.md new file mode 100644 index 00000000..50c586da --- /dev/null +++ b/uz/Boshlang'ich Matematika/Fibonachi sonlari.md @@ -0,0 +1,54 @@ +# Fibonachi sonlari + +Matematikada Fibonachi sonlari deb nomlanadigan sonlar qatori mavjud bo'lib, bu sonlar qatorida har bir son o'zidan +avval kelgan ikkitda ketma-ket sonlarning yig'indisidan iboratdir. Fibonachi sonlar qatorining birinchi va ikkinchi +hadlari mos ravishda 0 va 1ga tengdir. Quyidagi qator ham Fibonachi qatori hisoblanadi: +`[0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, ...]` + +## Foydalanish + +Biz Fibonachi sonlar qatorini asosan kompyterlarda qidirish algorithmi sifatida ko'rishimiz mumkin. Bundan tashqari bu +qatorni bir hayotimizning quyidagi jabhalarida uchratib turishimiz mumkin: + +- Daraxt barglarining o'zagida va daraxt shoxlarida uchratib turishimiz mumkin. + +Hozirgi kunda Fibonachi sonlar qatori va Oltin nisbatga fizika, kvant mehanikasi va kriptografiya sohasida izlanish olib +boruvchilar tomonidan katta qiziqishlar bildirilmoqda. + +## Namuna + +Fibonachi sonlarning 8chi hadini topishni ko'rib chiqamiz: + + +1-had | `f1 = 0` + +2-had | `f2 = 1 ` + +3-had | `f3 = f1+f2`=1 + +4-had | `f4 = f2+f3`=2 + +5-had | `f5 = f3+f4`=3 + +6-had | `f6 = f4+f5`=5 + +7-had | `f7 = f5+f6`=8 + +8-had | `f8 = f6+f7`=13 + +f(8)=21 + +## Fibonachi algoritmning dasturlash tillaridagi ko'rinishi: + +- [C++](https://github.com/TheAlgorithms/C-Plus-Plus/blob/master/math/fibonacci.cpp) +- [Java](https://github.com/TheAlgorithms/Java/blob/master/Maths/FibonacciNumber.java) +- [Javascript](https://github.com/TheAlgorithms/Javascript/blob/80c2dc85d714f73783f133964d6acd9b5625ddd9/Maths/Fibonacci.js) +- [Python](https://github.com/TheAlgorithms/Python/blob/master/maths/fibonacci.py) + +## Video bog'ich + +- [YouTube](https://youtu.be/FQiRf4jb3PU) + +## Boshqa manbalar + +- [Wikipedia](https://uz.wikipedia.org/wiki/Fibonachchi_sonlari) diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/Geometrik progressiya.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/Geometrik progressiya.md new file mode 100644 index 00000000..e69de29b diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/O'rtacha qiymat.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/O'rtacha qiymat.md new file mode 100644 index 00000000..e69de29b diff --git a/uz/Boshlang'ich Matematika/Raqamlar sonini topish.md b/uz/Boshlang'ich Matematika/Raqamlar sonini topish.md new file mode 100644 index 00000000..e69de29b